हलेदी । विगत लामो समयदेखी शुक्लागण्डकी नगरपालिका–२ हलेदीमा संञ्चालित क्रसर उद्योगदेखी स्थानीयहरु आजित भएका छन् । उद्योगबाट निस्कने धुलोले आफुहरुको स्वास्थ्यमा प्रत्येक्ष प्रभाव पारेको भन्दै पछिल्लो समय स्थानीहरु क्रसर उद्योग बन्द गर्न अग्रसर भएका छन् । हलेदीमा हाल २ वटा ठुला क्रसर उद्योग संञ्चालनमा रहेको छ । एक हो महालक्ष्मी क्रसर उद्योग र अर्को हो क्वालिटी एग्रिगिट एण्ड क्रसर प्रालि ।
विगत १५ बर्ष अगाडीदेखि हलेदीमा क्वालिटी क्रसर संञ्चालनमा रहेको छ । विसं। २०६३ सालमा संञ्चालनमा आएको क्रसरले २०६८ सालमा तत्कालिन दुलेगौँडा गाविससंग १० बर्षको लागि सम्झैता गरेको थियो । सम्झैतामा ३० रोपनि जमिन उपभोग गर्न पाउने, प्रत्येक एक रोपनि क्षेत्रफलको भाडा ४२० बुझाउनु पर्ने, प्रत्येक दुई वर्षमा १० प्रतिशत भाडा बढ्ने उल्लेख भएको छ । सम्झैतामा सार्वजनिक जग्गा प्रयोग गरे बापत क्वालिटीले तिर्ने भाडाको २० प्रतिशत दुलेगौँडा गाविसको आम्दानी हुने र ८० प्रतिशत यहाँको शिलादेवी प्राथमिक विद्यालयको भौतिक र शैक्षिक विकासमा खर्चिने भनेर क्रसर उद्योग, विद्यालय र तत्कालीन गाविसले गरेको सम्झौतामा उल्लेख छ । उक्त सम्झैता अवधि गत माग महिनाबाट सक्किएको छ ।
क्वालिटिले सम्झैतामा भएको क्षेत्रफल भन्दा बाहीरसम्म जमिन ओगटेको, चौरका जमिनि तासेर कच्चा पर्दाथ उत्खनन गर्ने, धुलोले घरमा बस्नै नसक्ने आवस्था सिर्जना भएको हुदाँ क्रसर उद्योग बन्द गर्न लागि परेको स्थानीय मान बहादुर घलेले बताए । ‘देब बहादुर सर अब यहाँ आउदै आउनु हुन्न । सम्झैता अबधि सक्किएपछि स्थानीयहरुको भेलाले कच्चा पर्दाथ ल्याउन रोक्दा पनि ल्याउन खोज्नु उहाँको यो दादागिरी नै हो । नयाँ नयाँ हुदाँ हामीले सानो सानो कुरामा बोलाउदाँ उहाँ आउनुहुन्थ्यो । अहिले त क्रसर बन्द हुने भयो, गाउँलेहरुसंग अब म किन पर्ने भनेर टाढा हुनुहुन्छ’ उनले भने ।
सम्झैता अवधि सक्किएर स्थानीयहरुको भेलाले उद्योग हटाउने गरेको निर्णयलाई क्रसर संञ्चालकले बेवास्था गरेको स्थानीय शिशिर गुरुङले बताए । ‘म्याद सक्किनुभन्नदा तीन महिना अगाडी हामीले उहाँ ९क्रसर संञ्चालक ज्वारचन० लाई हामीले मौखीक जानकारी गराउको थियौ । त्यस बखत उहाँले हुन्छ भन्नु भएको थियो । पछि म्याद सक्किएपछि स्थानीयहरुसंगको भेलामा छलफल गर्न बोलाउदाँ पनि आउनु भएन । अहिले उहाँले अटेर गर्नु भएको छ । उहाँले दादागिरीको रुपमा मालसामान ल्याउनु भएको छ ।’ भनेले भने ‘पहिला बस्ती थिएन । अहिले बस्तीहरु बढ्यो । म्याद नसक्किदासम्म केही भन्न सकिएको थिएन । अहिले उहाँहरुको म्याद पनि सक्कियो । यसले हाम्रो स्वास्थ्यमा प्रत्येक्ष असर पारेको हुदाँ क्रसरलाई यहाँबाट हटाउनु पर्छ ।’
यता महालक्ष्मी क्रसर प्रालि व्यक्तिले भोगचलन गर्दै आईरहेको जग्गामा संञ्चालीत रहेको छ । विगतमा वस्ती कम भए पनि अहिले बस्ती बढेको हुदाँ यस उद्योगलाई पनि हटाउन स्थानीहरु एकजुट भएका छन् । स्थानीयहरुको निर्णयमा महालक्ष्मी क्रसर प्राली भने सकारात्मक बनेको स्थानीयहरुले बताएका छन् ।
स्थानीहरुको भेलाले क्वालिटी र महालक्ष्मी क्रसरले चैत २९ गते सम्ममा क्रसर उद्योगबाट कच्चा पर्दाथ बाहीर लान पाउने तर भित्र लान नपाउने निर्णय गरेको छ । तर, यस निर्णलाई क्रसर व्यवसायीहरुले अटेर गर्दा स्थानीयहरुले आन्दोलन पनि गर्दै आईरहेको छ ।